O lecer é un dereito e está recoñecido para todo o mundo.
A propia Constitución, mesmo a Declaración dos Dereitos Humanos fai referencia "ao descanso e ao desfrute do tempo libre"”". O problema é que non sempre o lecer está configurado para ser inclusivo: transportes, infraestruturas na cidade ou no medio natural, mesmo o deseño das propias actividades que se realizan.
Cando unha persoa con discapacidade ve limitado o seu lecer polo simple feito de ter unhas necesidades distintas, está a ser privada dun dereito fundamental.
O lecer inclusivo é o conxunto de actividades destinadas a conseguir que as persoas con discapacidade desfruten do seu tempo libre.
Para conseguir o seu desenvolvemento, existen chaves para garantir a accesibilidade universal ou contar con profesionais especializados que poidan organizar e coordinar as actividades satisfacendo as necesidades de cada persoa.
Pero non só está nas mans de expertos, xa que todos e todas, con pequenos detalles e unha visión inclusiva da nosa contorna, podemos contribuír a que todo o mundo desfrute deste dereito.
Conseguir que as persoas con discapacidade visual poidan acceder, de maneira autónoma, a toda a información impresa, representada e electrónica é unha das metas na que participan os servizos culturais da ONCE.
Con este fin, adáptanse a formatos máis accesibles os documentos impresos que son de interese para todos, por exemplo, aqueles que precisan para realizar os seus estudos, desempeñar as súas tarefas laborais, ou encher o tempo libre e de formación cultural. Aspecto fundamental, posto que o lecer constitúe un espazo creativo, implica unha dimensión plural e pública, facilita as relacións, desenvolve á persoa e é un claro indicador do nivel de inclusión social.
Por suposto, na ONCE tamén se traballa por facer accesibles para todas as persoas os espectáculos, o cine, a música, os museos ou os videoxogos, así como promover obradoiros, recitais e audicións propias para incentivar o contacto co lecer e a cultura dos nosos afiliados, á vez que se promove a súa creatividade e habilidades sociais.
O Grupo Social ONCE, a través das súas diversas entidades, organiza e promove o turismo accesible, desde ILUNION, e facilita recursos para a plena vivencia do lecer integrado a través de Fundación ONCE.
A educación inclusiva é aquela que procura atender as necesidades de aprendizaxe de todos os nenos, nenas, mozos e adultos, con especial atención para aqueles que teñen algún tipo de necesidade especial.
Cada un de nós somos diferentes, por iso, necesitamos procedementos e formas de aprender diferentes. As persoas con discapacidade, tamén teñen as súas propias necesidades: acceso á información, ritmos de aprendizaxe, necesidade de formatos especiais que poidan ser percibidos por outras canles, etc.
Cando temos en conta as necesidades educativas para as persoas con barreiras para a aprendizaxe conseguimos unha educación na que todos nos sentimos partícipes.
Na educación inclusiva é decisivo contar con bos profesionais dedicados a iso, pero alcanzar unha educación onde ninguén se quede atrás é un reto que nos implica a todos.
O modelo de intervención educativa que se leva a cabo en España co alumnado con cegueira ou discapacidade visual grave, é un modelo que está a posibilitar a súa inclusión académica e social total.
Por iso, a ONCE asina convenios de colaboración en materia educativa con todas as administracións educativas das Comunidades Autónomas. A través destes convenios, os alumnos contan con todos os recursos do sistema ordinario e, ademais, os específicos da ONCE a través dos seus Centros de Recursos Educativos (CRE), situados en Alicante, Barcelona, Madrid, Pontevedra e Sevilla, que prestan servizos de atención directa e servizos complementarios.
Actualmente, máis do 99% do alumnado con discapacidade visual escolarízase en colexios ordinarios, na súa aldea, barrio ou cidade de residencia, seguindo o currículo escolar oficial.
Este alumnado recibe unha atención complementaria en función das súas necesidades específicas relacionadas coa discapacidade visual (ensino do sistema braille, novas tecnoloxías, autonomía persoal, orientación e mobilidade ou competencia social, entre outras), que é a que lle proporcionan os profesionais especializados dos Equipos Específicos de atención educativa á discapacidade visual.
O obxectivo é conseguir a maior normalización e inclusión do estudante na contorna familiar, social e educativa.
Desde o Grupo Social ONCE trabállase e promóvense iniciativas que apostan polo acceso e a promoción das persoas con discapacidade na educación superior, para o que resulta imprescindible construír universidades inclusivas que garantan a igualdade de oportunidades.
En España, existen ao redor de tres millóns de persoas cunha discapacidade superior ao 33%. Segundo o SEPE, a taxa de desemprego destas, é superior á da media da poboación sen discapacidade.
Isto significa que a día de hoxe, o acceso a un emprego é máis difícil para unha persoa con discapacidade que para unha sen ela... Un reto que debemos superar como sociedade.
O desenvolvemento profesional das persoas con discapacidade, ademais de outorgarlles unha autonomía e estabilidade económica, supón unha vía para integrarse na sociedade. Ao desempeñar un posto de traballo, demóstranse a si mesmas e ao resto, todo o que son capaces de facer, desmontando estereotipos.
Un dos factores que máis está a axudar na inclusión laboral é a transformación dixital, sempre que a tecnoloxía sexa accesible, xa que permite omitir numerosas barreiras físicas e dar a posibilidade de que calquera poida traballar e formarse desde calquera parte.
O desenvolvemento profesional das persoas con discapacidade é unha vía de integración na sociedade.
A ONCE actúa en dúas direccións: incidindo na importancia da formación e procurando o compromiso dos axentes sociais que interveñen no mundo laboral.
No noso país, a fonte principal de emprego das persoas con cegueira ou discapacidade visual grave é a venda do cupón, aínda que hai moitos profesionais con discapacidade visual ben preparados para exercer outras tarefas, en busca dunha oportunidade para demostrar a súa valía e ter un desenvolvemento profesional totalmente normalizado.
Alén de facilitar e apoiar os procesos formativos, as persoas cegas e con deficiencias visuais reciben da ONCE asesoramento, recursos e determinadas axudas para o seu desenvolvemento persoal e profesional.
A ONCE e a Fundación ONCE son axentes sociais xeradores de emprego, que crean 15.000 novos postos de traballo e realizan ao redor de 30.000 accións formativas para persoas con discapacidades de diversa índole.
ILUNION pola súa banda é un modelo empresarial único, feito desde as persoas e para as persoas, cuxo obxectivo final é o de xerar emprego de calidade para as persoas con discapacidade. Conta cun persoal de 38.000 profesionais, dos cales máis de 15.000 son persoas con discapacidade (40,5%). Ademais de facer da diversidade uno dos seus principais valores, máis do 48% do seu persoal son mulleres e preto do 6% son persoas de diferentes nacionalidades.
ILUNION non só é o maior empregador de persoas con discapacidade, senón tamén un xerador de conceptos e de aplicacións para o mercado, produtos, e servizos, concibidos para ser usados e desfrutados por todas as persoas.
A “accesibilidade universal e deseño para todos” encárgase de que unha contorna e, en xeral, todos os produtos e servizos do noso ao redor sexan totalmente accesibles para todas as persoas, sen importar se sofren algún tipo de discapacidade ou non…
Isto inclúe desde as infraestruturas das cidades, libres de barreiras arquitectónicas, como escaleiras, muros ou mala sinalización, ata o “acceso á información”: materiais educativos, trámites públicos, consultas de información (Internet, carteis e sinais, etc.) deseñados para que poidan ser entendidos e útiles para todas as persoas, de forma autónoma e segura.
Como cidadáns e parte dunha sociedade, nós tamén podemos facer máis accesible a nosa contorna, procurando que todos e cada un dos seus recunchos ofrezan solucións ás diferentes necesidades das persoas, con ou sen discapacidade.
Ao fin de contas, no día a día, a accesibilidade é máis unha cuestión de empatizar e ter ideas que faciliten a vida dos demais, máis que de empregar grandes recursos.
O auxe das novas tecnoloxías xerou un cambio substancial na forma de producir, xestionar e acceder a unha información cada vez máis abundante, o que non significa que sexa cada vez máis accesible para todas as persoas, con e sen discapacidade. A tecnoloxía, para unha persoa cega, non é só un vehículo para acceder á información con total autonomía persoal, senón que é máis que iso: é unha oportunidade para sentirse en igualdade e ter unha vida mellor.
Con demasiada frecuencia non se pensa en que todas as persoas poidan acceder ao seu contido e é entón cando aparece o risco de exclusión e xorden novas barreiras que marxinan a moitas persoas, entre elas, as persoas con discapacidade visual, con maior risco se non dispoñen da tecnoloxía e a formación necesaria.
Para evitalo, a ONCE asumiu o compromiso de garantir ás persoas que así o requiran a aprendizaxe do conxunto de tecnoloxías que facilitan o desenvolvemento pleno en todos os ámbitos: saúde e vida diaria, educación e cultura, emprego, lecer e deporte, etc. Desde o seu Centro de Tiflotecnoloxía e Innovación (CTI) aventúranse no mundo da tecnoloxía accesible e da adaptación da tecnoloxía para persoas con discapacidade visual coñecido como Tiflotecnoloxía, o que constitúe a base para non perder o tren da sociedade da información e o coñecemento.
A tecnoloxía converteuse nunha ferramenta necesaria para realizar moitas tarefas presentes no día a día dunha persoa cega, con deficiencia visual ou con xordocegueira.
A Fundación ONCE, pola súa banda, traballa para lograr que se establezan, coñezan e apliquen criterios e estándares á hora de deseñar, construír, adaptar e manter a contorna, a súa dotación, así como os produtos e servizos de forma que alcancen, manteñan ou melloren os seus niveis de accesibilidade.