Material didaktikoa bigarren hezkuntza, batxilergoa eta LH
Aisialdia eskubide bat da eta guztiontzat onartuta dago.
Konstituzioak, eta are Giza Eskubideen Adierazpenak aipatzen ditu "atsedena eta aisialdiaren gozamena"”". Arazoa da aisialdia beti ez dela konfiguratuta egoten inklusiboa izateko: garraioak, azpiegiturak hirian eta ingurune naturalean, baita garatu beharreko jarduera propioen diseinua ere.
Desgaitasuna duen pertsona batek bere aisialdia mugatuta ikusten duenean bere beharrak ezberdinak izateagatik soilik, funtsezko eskubide bat ukatzen zaio.
Aisialdi inklusiboa jarduera multzo batean datza zeinen helburua den desgaitasuna duten pertsonek bere aisialdia gozatzea.
Bere garapena lortzeko, giltzak existitzen dira eskuragarritasun unibertsala bermatze aldera edo konta daiteke profesional espezializatuekin antolatu eta koordinatu ditzaten jarduerak lortzeko pertsona bakoitzaren beharrak asetzea.
Baina ez dago adituen esku soilik, guztiok xehetasun txikiekin eta gure ingurunearen ikuspegi inklusibo batekin, eskubide hori denok gozatu ahal izateko ekarpena egin ahal dugu.
Lortzea ikusmen desgaitasuna duten pertsonek eskuratu ahal izatea, modu autonomoan, inprimatutako, irudikatutako eta elektronikoa den informazio guztia helburuetako bat da zeinetan parte hartzen duten ONCE-ko zerbitzu kulturalak.
Helburu honekin, egokitzen dira eskuragarriagoak diren formatuetara guztiontzat interesgarriak gertatzen diren inprimatutako dokumentuak, adibidez, behar ohi direnak garatzeko bere ikasketak, betetzeko bere laneko zereginak, edo garatzeko aisialdi eta kultura prestakuntza. Funtsezko alderdia, zeren aisialdia esparru sortzaile bat da, dimentsio plurala hala nola publikoa inplikatzen ditu, pertsona garatzen du eta gizarte inklusio mailaren adierazle garden bat da.
Eta nola ez, ONCE taldean halaber lan egiten da pertsona orori eskura jartzeko ikuskizunak, zinema, musika, museoak edo bideo-jokoak, hala nola sustatzeko tailerrak, errezitalak eta gure afiliatuen aisiarekin eta kulturarekin kontaktua bultzatzeko entzutegi propioak, aldi berean haien sorkuntza eta gizarte trebetasunak sustatuz.
ONCE Gizarte Taldeak, erakunde ezberdinen bidez, turismo eskuragarria antolatu eta sustatzen du, ILUNION taldetik, eta baliabideak eskura jartzen ditu aisialdi integratuaren erabateko bizipena lortzeko ONCE Fundazioaren bitartez.
Heziketa inklusiboak bilatzen du guztion ikaskuntza beharrak asebetetzea neska-mutikoak, gazteak eta helduak, arreta berezia eskainiz behar bereziren bat duten haientzat guztientzat.
Gutako bakoitza ezberdinak gara, horregatik, ikasteko prozedura eta modu ezberdinak behar ditugu. Desgaitasuna duten pertsonek ere euren behar propioak dituzte: informaziorako sarbidea, ikaskuntza erritmoak, formato berezien beharrazein beste kanal batzuen bidez eskura daitezkeen.
Ikaskuntzarako barrerak dituzten pertsonentzako heziketa beharrak kontuan hartzen ditugunean, guztiok partaide sentiarazten gaituzten hezkuntza bat lortzen dugu.
Hezkuntza inklusiboan erabakigarria da zeregin horretan murgildutako profesional bikainen lana, baina inor atzean uzten ez duen hezkuntza bat lortzea guztion inplikazioa eskatzen duen erronka bat da.
Espainian garatzen denhezkuntzako esku-hartzearen eredua da itsutasuna edo ikusmen desgaitasun larriaduten ikasleekin gauzatzen dena, eta eredu hau erabateko inklusio akademiko eta soziala ahalbidetzen ari da.
Horregatik ONCE taldeak kolaborazio hitzarmenak izenpetzen ditu hezkuntza arloan autonomia erkidego guztietako hezkuntza administrazio guztiekin. Hitzarmen horien bitartez, ikasleek ohiko sistemaren baliabide guztiekin kontatzen dute eta, horrez gain, ONCE taldeko baliabide bereziekin, bere Hezkuntza Errekurtsoetako Zentroetan (CRE), zein dauden Alacanten, Bartzelonan, Madrilen, Pontevedran eta Sevillan, bertan zuzeneko arreta zerbitzuak eta zerbitzu osagarriak emanez.
Gaur egun, ikusmen desgaitasuna duen ikasleriaren % 99 ohiko ikastetxetan eskolaratzen da, bere herrian, auzoan edo egoitza hirian, eskola curriculo ofiziala jarraituz.
Ikasle hauek arreta osagarri bat jasotzen dute ikusmen desgaitasunarekin lotutako bere behar berezien arabera (irakasten dira braille sistema, teknologia berriak, autonomia pertsonala, orientabidea eta mugikortasuna edo konpetentzia soziala, besteren artean), ikusmen desgaitasunaren arreta hezitzailearen Talde berezietan espezializatutako profesionalek ematen dutena.
Helburua da ikaslearen normalkuntza eta inklusioa hedatzea familia, gizarte eta hezkuntza esparruetan.
ONCE Gizarte Taldetik landu eta sustatzen dira ekimen ezberdinak zeinek apustu egiten duten desgaitasuna duten pertsonen sarbide eta sustapenaren alde goi mailako heziketan; horretarako ezinbestekoa gertatzen da unibertsitate inklusiboak eraikitzea zeinek bermatuko duten aukeren berdintasuna.
Espainian hiru milioi pertsona inguru daude % 33tik gorako desgaitasunen batekin. SEPE-ren arabera, hauen langabezia tasa handiagoa da desgaitasunik ez duen biztanleriaren batez bestekoari dagokionez.
Horrek esan nahi du gaur egun, enplegu bat eskuratzea zailagoa dela desgaitasuna duen pertsona batentzat desgaitasunik ez duen batentzat baino… Gizarte bezala erronka hau gainditu egin behar dugu.
Desgaitasuna duten pertsonen garapen profesionalak, bere autonomia eta egonkortasun ekonomikoa bermatzeaz gainera, gizartean txertatzeko bide bat suposatzen du. Lanpostu bat betetzean, norbere buruari eta gainerakoei frogatzen die, zer egiteko gai izaten diren, estereotipoak desmuntatuz.
Lan esparruko inklusioan gehien laguntzen ari zaien faktoretako bat da eraldaketa digitala, betiere teknologia eskuragarria denean, zeren ahalbidetzen du alde batera uztea barrera fisiko ugari, bidea emanez edonori lan egiteko eta prestatzeko edozein tokitatik.
Desgaitasuna duten pertsonen garapen profesionala gizartean txertatzeko bide bat da.
ONCE Taldea bi norabidetan jarduten da: prestakuntzaren garrantzia azpimarratzen eta bilatzen lan-munduan bitartekotza egiten duten gizarte agenteen konpromisoa.
Gure herrialdean, itsutasuna edo ikusmen desgaitasun larria duten pertsonen enplegu iturri nagusia Kupoiaren salmenta da, ikusmen desgaitasun larria duten profesional ugari dauden arren ongi prestatuta beste zeregin batzuk betetzeko, zein aukera baten bila dabiltzan bere balioa frogatzeko eta garapen profesional erabat normalizatua izateko.
Prestakuntza prozesuak erraztu eta babesteaz haratago, pertsona itsuek eta ikusmen arloko desgaitasuna dutenek ONCE taldetik jasotzen dituzte aholkua, baliabidea eta laguntza zehatzak bere garapen pertsonalerako eta profesionalerako.
ONCE eta ONCE Fundazioa, enplegua sortzeko gizarte agenteak dira eta 15.000 lanpostu berri sortzeaz gainera mota ezberdinetako desgaitasunak dituzten pertsonentzako 30.000 prestakuntza jarduketa inguru prestatzen dituzte.
ILUNION bere aldetik eredu enpresarial berezi bat da, pertsonengandik eta pertsonentzat egina, zeinen amaiera helburua den desgaitasuna duten pertsonentzat kalitatezko enplegua sortzea. 38.000 profesionalen plantilla batekin kontatzen du, eta horietatik 15.000 (% 40.5) desgaitasuna duten pertsonak dira. Gainera, aniztasuna bere balio nagusiena bihurtuz, bere plantillaren % 48 baino gehiago emakumezkoak dira, % 6 inguru nazionalitate ezberdinetakoak izanik.
ILUNION ez da soilik desgaitasuna duten pertsonen enplegu-emaile nagusiena. Horrez gain, pertsona guztiek erabili eta goza ditzaten sortutako merkatu, produktu eta zerbitzu arloetako kontzeptuen eta aplikazioen sortzaile bat da.
Gure “eskuragarritasun unibertsala eta guztiontzako diseinua” arduratzen da ingurune bat eta, oro har, gure inguruko produktu eta zerbitzu guztiak pertsona guztientzat erabat eskuragarriak izateaz, haiek desgaitasun motaren bat jasaten duten edo ez alde batera utzita…
Honek barne hartzen ditu hirietako azpiegiturak, inolako barrera arkitektonikorik ez dutenak - adibidez eskailerak, hormak edo seinaleztapen okerra - hala nola “informaziorako sarbidea”: hezkuntza materialak, izapide publikoak, informazioaren kontsultak (internet, kartelak eta seinaleak, etab.) diseinatu daitezen edonorentzat ulergarriak eta erabilgarriak izateko, modu autonomo eta seguruan.
Herritarrak eta gizartearen atal bat garenez, guk ere eskuragarriagoa bihur dezakegu gure esparrua, ahaleginduz bere txoko guztiek eta bakoitzak irtenbideak eskaintzea pertsonen behar ezberdinetarako, haiek desgaitasunen bat jasaten duten alde batera utzita.
Izan ere, egunerokotasunean, eskuragarritasuna gehiago datza enpatizatzean eta besteren bizitza errazten duten ideiak izatean, baliabide bikanak erabiltzean baino.
Teknologia berrien gorakadak aldaketa esanguratsua eragin du informazio gero eta ugariago bat ekoitzi, kudeatu eta eskuratzeko moduan, eta horrek ez du esan nahi gero eta eskuragarriagoa denik pertsona ororentzat, desgaitasunarekin edo gabe. Gure teknologia, pertsona itsu baten kasuan, ez da soilik bitarteko bat informazioa eskuratzeko erabateko autonomia pertsonalarekin, aldiz hori baino gehiago da: aukera bat da sentiarazteko berdintasuna eta bizitza hobeago bat.
Maizegi ez da pentsatu izaten pertsona guztiek bere edukia eskuratu ahal dutela eta orduan azaltzen da esklusio arriskua eta barrera berriak sortzen dira zeinek pertsona ugari marjinatzen dituzten, horien artean daude ikusmen desgaitasuna duten pertsonak, arrisku egoera larriagoan daudenak teknologia eta beharrezko prestakuntza gabe aurkitzen badira.
Hori ekiditeko, ONCE taldeak bere gain hartu du konpromisoa bermatzekoa hala eskatzen duten pertsonei, erabateko garapena errazten duten teknologia multzoaren ikasketa esparru guztietan: osasuna eta eguneroko bizitza, hezkuntza eta kultura, enplegua, aisia eta kirola, etab. Bere Tifloteknologia eta Berrikuntza Zentrotik (CTI) teknologia eskuragarriaren eta ikusmen desgaitasuna duten pertsonentzako teknologiaren egokitzapenerako munduan sartzen dira, alegia Tifloteknologian, zein oinarria den informazioarekin eta ezagutzarekin lotutako gizartearen trena ez galtzeko.
Teknologia beharrezko erreminta bat bihurtu da itsutasuna, ikusmen gabezia edota gorreria-itsutasuna duen pertsona baten egunerokotasunean presente dauden zeregin ugari garatzeko.
ONCE Fundazioak, bere aldetik, lan egiten du irizpideak eta estandarrak ezarri, ezagutu eta aplika daitezen, ingurunea, bere hornidura, hala nola produktuak eta zerbitzuak diseinatu, egokitu eta mantentzea lortzeko, baita produktuak eta zerbitzuak ere, bere eskuragarritasun maila lortu, matendu edo hobetu ditzaten bilatuz.
